Overbooking nedir, neden olur uçaklar neden fazladan bilet satar, gibi konuyla ilgili merak ettiğiniz her detaya yazımızda yer verdik. Eğer siz de konu hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız bütün sorularınızın yanıtlarına yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Overbooking Nedir?
Overbooking yani çifte rezervasyon; kişilerin geç kalma, uçağı kaçırma, bilet iptali ya da geç check-in yapma gibi sebepler yüzünden zararı minimuma indirmek için uçağın standart yolcu kapasitesinden daha fazla satış yapılmasıdır. Önceden bilet almış bireylerin bir bölümü uçuşa gelmese de uçuş tam kapasiteyle çalışır. Aynı zamanda havayolu şirketi, uçuşa geç kalan ya da biletini iptal eden yolculardan da fazladan kâr elde etmiş olur. Fakat overbooking aslında avantajlı gibi görünse de hava yolları için de riskli bir uygulamadır. Bu durum bazı kişilerin mağduriyet yaşamasına da sebep olabilir.
Overbooking durumunda eğer business class sınıfında boş koltuk varsa, kişinin bileti business class olarak güncellenerek bu bölümde yolculuk yapması sağlanır. Bunun yanı sıra yolcunun konaklama yeme-içme gibi bazı masrafları hesaplanarak tazminat ödenir ve kişi en yakın tarihteki uçuşa yetiştirilmeye çalışılır. Özellikle seyahat sağlık sigortası kapsamında olan ek teminatlardan biri overbooking teminatı, çifte rezervasyon sebebiyle ortaya çıkan masrafları karşılar ve sıkıntısız bir şekilde seyahat etmenizi sağlar.
Overbooking Neden Olur?
Havayolu şirketleri bilet satın almış kişilerin ani bilet iptal istekleri, biletli yolcunun son anda başka bir uçuşa geçmesi ya da biletli yolcunun uçuşa gelmemesi gibi durumlara karşı overbooking uygular. Çünkü hiçbir firma, boş koltukla uçuş yapmak istemez. Bu yüzden overbooking ile bu zararın önüne geçmeyi, kapasite israfını minimuma indirmeyi ve kâr etmeyi amaçlar. Örneğin, bir şirketin Ankara-İzmir uçuşu için 110 yolcu kapasitesi var ve genel olarak istatistiklerde Ankara-İzmir uçuşlarında ortalama 5 kişi son anda bileti iptal ediyor ya da uçağa geç kaldığı için bilet hakkını kaybediyor. Hava yolu firması, son anda iptal edilen ve geç kalınan uçuşlardan kâr sağlayabilmek için Ankara-İzmir seferleri için 115 bilet satar ve çoğunlukla kâr eder.
Uçak Firmaları Neden Fazla Bilet Satar?
Overbooking, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) tarafından belirli bir kapsamda havayolu firmalarının yolcu kapasitesinin %5-10’u üzerinde bilet satışına izin verilen uygulamadır. Bu oran havayolu şirketine göre bağlı olarak farklılık gösterebilir. Havayolu şirketleri iptal edilen ya da kaçırılan uçak seferlerinde bu biletlerin kullanımını sağlayabilmek için fazladan bilet satışı yapmaktadır.
Overbooking Oranı Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Uçuş şirketleri senenin hangi dönemi ve haftanın hangi gün ve saatinde uçuşa kaç yolcunun geç kaldığıyla ilgili istatistik tutarak ortalama bir sonuç elde eder. Overbooking oranı hesaplanırken özellikle temel olarak bir önceki sene gelmeyen yolcu oranına bakılmaktadır. Fakat uçuşun süresi, seyahat edilecek olan yer, daha çok turistlerin mi yoksa iş insanlarının mı tercih ettiği, sezon ve talep yoğunluğu gibi birçok faktör dikkate alınır. Dolayısıyla uçuş için yapılacak overbooking her seferde farklı oranda yapılmaktadır. Uzun seferlerde no show oranı düşük olduğu, büyük çoğunluğu iş insanlarının oluşturduğu uçuşlarda ise gelmeyen yolcu oranının yüksek olduğu varsayılır. Şirketler, talebin fazla olduğu seferlerde kâr olasılığı yüksek olduğundan çifte rezervasyon yapma eğilimlidir.
Yurtdışına çıkmak kültürel anlamda kişisel gelişime katkı sağlayan en önemli desteklerden biridir. Siz de yurtdışı seyahatinden önce şirketlerin Overbook uygulamalarına dâhil olmak istemiyorsanız check-in işlemlerini erkenden yapmalısınız.
Overbook Olunca Ne Olur?
Overbook yolcu hakları, çoğunlukla havayolu şirketinin kararına bağlı bir durumdur. Her uçuş seferinde bu uçuşa katılamayan kişiler bulunabilir. Havayolu şirketleri de bu durumu dikkate alarak bazı uçuşlarda uçaktaki koltuk sayılarından daha fazla koltuk satışı yapabilir. Bu durum overbooking olarak ifade edilir. Overbook olan uçuşta havaalanında yer alan check-in kontuarları daha erken kapatılabilir. Bu yüzden yolcular uçak bileti satın almış olsa da uçuşa alınmayabilirler. Overbook uygulaması sonucu sefere katılamayan kişilerin genellikle, yolcunun da rızası olması koşuluyla bir sonraki uçuşta seyahat etmesi sağlanır. Havayolu şirketlerinin bu uygulaması kişileri zor durumda bırakabileceğinden uçuş seferinde bussines class sınıfında boş yer varsa yolcunun bileti güncellenerek bussines olarak uçuşu sağlanır. Bunun dışında kişinin tüm masrafları ve konaklaması da hesaplanarak yolcuya tazminatı ödenir ve en yakın uçuşa yetiştirilmeye çalışılır.
Overbook durumu sonrası insanların mağduriyet yaşamaması için maddi ve manevi zararlar yolcunun tercih ettiği havayolu şirketi tarafından karşılanır. Overbook sonrası kişinin yaşadığı her türlü durum yetkililere bildirilmeli ve çözüme ulaştırılacağından emin olunmalıdır. Overbooking işlemi ile havayolu şirketlerinin uçağa biniş yapmayan veya yedek yolcusu olmayan uçuş seferinden kar sağlaması hedeflenir. Overbook olarak yapılan satışlar, uçağın yolcu kapasitesinin %5 veya %10 üzerinde yapılmasıyla olur ve bu oran havayolu şirketine değişkenlik gösterir. Overbook’a takılmadan seyahat etmek istiyorsanız tercih ettiğiniz havayolu şirketinin kontuar check-in görevlisi yardımıyla işlemlerinizi önceden gerçekleştirmelisiniz. Özellikle uçuşların yoğun olduğu tarihlerde overbook durumu fazla risk taşıdığından işleminizi erkenden yapmanızda fayda var. Eğer bagajınız yoksa sadece kabin bagajı bulunuyorsa cep telefonunuzdan online check-in işleminizi gerçekleştirmenizi tavsiye ederiz.
Overbooking Durumunda Yolcuya Hangi Alternatifler Sunulur?
Overbooking durumunda uçağa alınamayan yolculara tanınan bazı haklar bulunmaktadır. Yolculara sunulan bu alternatifler aşağıdaki gibidir;
- Beklenen zaman boyunca konaklama ve yemek-içme giderleri karşılanır.
- Bir ücret belirlenerek tazminat ödenir.
- Zaman kısıtlaması olmadan telefon görüşmesi sağlanır.
- Hava yolu şirketi tazminat ödensin ya da ödenmesin kişiye yeni bir uçuş ayarlamakla yükümlüdür.
- Eğer birey maddi ve manevi olarak zarara uğratılmışsa yargıtay kararıyla hava yollarına dava açabilir.
Overbooking Nedeniyle Çıkan Problemler Nelerdir?
Overbooking nedeniyle mağdur olan kişilere çeşitli alternatifler önerilir. Havayolu firmaları, genel olarak son anda check-in yapan ve fazla olan yolcuları başka bir sefere yönlendirebilir. Bunun dışında kişilere belirli bir ücret karşılığında seferden vazgeçmelerini ve sonraki uçuşta işlemlerinin yapılmasını talep edebilir. Eğer kişi, overbooking tazminatını reddedip uçuşa katılmak isterse gönüllü olarak seferden vazgeçecek kişiler aranır. Uçakta yer yoksa bekleme süresi de dikkate alınarak bir sonraki uçuşa kadar olan konaklama ve yeme-içme giderleri karşılanır. Çifte rezervasyon olan seferlerde gönüllü olarak uçuştan vazgeçmek istemeyen kişiler olabilir. Gönüllü bir yolcu olmadığında tazminat teklif edilerek kişi ikna edilebilir. Havayolu şirketleri, yolcular arasında tercihte bulunabilir. Genellikle business sınıflı kişiler, çocuklu ve hamile kadınlar, yaşlı ve engelli yolcular uçağa bindirilir.
Overbooking Tazminatı Nedir?
Overbooking tazminatı, havayolu firmalarının çifte rezervasyon sebebiyle mağdur olan kişiler için düzenlediği kanuni bir haktır. Fakat tazminatı almak için birtakım şartlar bulunmaktadır. Örneğin kalkışa 45 dakika kalmasına rağmen check-in yapılmazsa bu tazminat ödenmez. Kimlik belgesi ya da pasaportu olmadan seyahat etmek isteyen yolcular da tazminat alamaz.
Overbooking Tazminatı Ne Kadar?
Havacılık kuralları, sadece yolcu güvenliği ve uçuş kriterleriyle ilgili değil, kişilerin hak mağduriyetleriyle ilgili de hükümler içerir. Bunlardan biri de overbooking hakları nedeniyle bilet iptali yapılan kişilerin sahip olduğu haklardır.
Teklif edilen alternatif uçuş gecikmeye neden oluyorsa 100 Euro ile 600 Euro arasında bir tazminat ödenir. Tazminat bedeli iç hatlarda 100 Euro iken dış hatlarda 250 Euro ile 600 Euro arasında değişir. Bu fiyatlar değişiklik gösterebilir.